Muzeum Nadwiślańskie - "Głaz. Jędrzejewski. Sensybilizm"

Opis

Mija 60 lat odkąd w Kazimierzu Dolnym w 1957 r. pojawił się, rozwieszony w różnych miejscach miasteczka, manifest sensybilizmu. W Kazimierzu Dolnym dominował wtedy koloryzm. Manifest czytany przez wielu z zapartym tchem dawał poczucie zaistnienia nowej, świeżej idei w sztuce. Został przywieziony przez Michała Jędrzejewskiego, studenta Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. I wtedy właśnie Kazimierz Dolny był miejscem, gdzie idea sensybilizmu „została ukazana światu”.

Sensybilizm narodził się dwa lata wcześniej, w 1955 r. w Wałbrzychu, gdzie w tym czasie mieszkał Kazimierz Głaz twórca tego kierunku, a następnie był realizowany we Wrocławiu. Niedefiniowalny, trudny do zwerbalizowania najpełniej realizuje się – ponieważ nadal trwa – w strukturze zdarzeń. To co było pierwotnie najważniejsze dla twórców to zderzenie idei z publicznością. Happening. Sam Kazimierz Głaz twierdził: „sztuka powinna burzyć rzeczywistość, rozkładać ją na pierwiastki, budować nowe światy niedorzeczne”. Czy: „kierunek, który zrodził się z poszukiwań formalnych dla wyrażenia nowych treści naszego życia [...] nie jest kierunkiem sprowadzonym ani z zachodu ani również nie jest przyjęty ze wschodu. Jest jak najbardziej kierunkiem wyrosłym na glebie ojczystej...”. Skąd nazwa? Głaz pracował w Wałbrzyskich Zakładach Kalkomanii Cerfarba, gdzie spotkał się z techniczną terminologią: „sensybilizacja”, co oznaczało zmianę wrażliwości reagentów. Artysta przeniósł tę nazwę na grunt sztuki. Ideę sensybilizmu podjęli młodsi koledzy Głaza, jeszcze studenci szkoły artystycznej: m.in. wyżej wspomniany Michał Jędrzejewski, Wiesław Zajączkowski, Jan Kosiński, Jerzy Popowski.

Na wystawie zostanie pokazany materiał dokumentujący działalność sensybilizmu, w tym „rozrysowany” spektakl-happening „Teatr Katastroficzny”, Instytut Sensybilistyczny czy Funt Patagoński, czyli równowartość braku 100 złotych, wydany w technice barwnej litografii. Zaprezentowane zostaną także prace twórców sensybilizmu: Kazimierza Głaza i Michała Jędrzejewskiego. Trzy cykle Głaza: Impresje moskiewskie, Istota rzeczy oraz Formy w przestrzeni kanadyjskiej, nie są uwolnione z sensybilistycznej jakości. Pierwszy cykl powstał po pobycie Artysty w Moskwie i Leningradzie w 1962 r. Zafascynowany ikoną staroruską wydobył z niej to, co duchowe, wpisując we własną formę plastyczną. Następnie sięgał głębiej, syntetyzując formę, próbując dotrzeć do istoty. Impresje moskiewskie były prezentowane w 1965 r. na Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa Młodych w Sopocie, gdzie zdobył jedną z głównych nagród, stypendium twórcze Ministerstwa Kultury oraz udział w IV Międzynarodowym Biennale Malarstwa w Paryżu. I tam właśnie przyznano mu na wniosek Chagalla nagrodę Erasmus Prize na pobyt i pracę twórczą we Francji. W 1966 r. został zaproszony przez Fundację Karolyi do Vence, gdzie pozostał do 1968 r. Tam poznał Marca Chagalla, Maxa Ernsta oraz Witolda Gombrowicza, o którym później napisał książkę. W 1968 r. Głaz przeniósł się do Toronto, gdzie mieszka i tworzy do dziś.

Drugim artystą, którego prace wystawa prezentuje szerzej, jest Michał Jędrzejewski. Profesor ASP w Wrocławiu, rektor tej uczelni, scenograf teatralny i telewizyjny, którego wyobraźnia i intelekt stwarzają do dnia dzisiejszego niezmiernie ciekawe sensybilistyczne wątki. W 2003 r. zbudował geometryczną definicję sensybilizmu: „w primordialnym ujęciu geometrycznym, sensybilizm to linia prosta łącząca wszystkie punkty wszechświata”. Na wystawie pokażemy, m.in. wczesne monotypie artysty, bryły niemożliwe oraz rysunki będące pewnego rodzaju notatkami sensybilizmu.

INFORMACJE:
Tytuł wystawy: "Głaz. Jędrzejewski. Sensybilizm"
Wernisaż: 9 września / sobota / godz. 16:00 / wstęp wolny
Termin: 10 września – 19 listopada 2017
Miejsce: Oddział Kamienica Celejowska / ul. Senatorska 11
Kurator: Dorota Seweryn-Puchalska