Krosno - śladami sławnych Polaków

Opis

Kojarzone jest głównie z ponad 90-letnią tradycją hutnictwa szkła oraz - z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę – narodzinami światowego przemysłu naftowego. Miasto było także miejscem narodzin wielu znanych osobistości, zarówno historycznych, jak i współczesnych, które miały znaczący wpływ nie tylko na rozwój samego miasta, ale i całej polskiej kultury, nauki i przemysłu.

Krosno jest znane przede wszystkim z górzystych terenów, turystycznych szlaków i szklanych wyrobów. Mało kto jednak wie, że miasto jest też ściśle związane z rozwojem światowego przemysłu naftowego. Wszystko to za sprawą Ignacego Łukasiewicza, krośnianina żyjącego w latach 1822-1882, który założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce koło Krosna. Dzięki funduszom pochodzącym z wydobycia ropy, Ignacy Łukasiewicz znacząco przyczynił się do rozwoju miasta i jego okolic w II połowie XIX wieku. Walczył z biedą w regionie, propagował zakładanie sadów, budowę dróg, mostów, szkół i szpitali. Był również inicjatorem powstania pierwszego polskiego pisma naftowego „Górnik”. To dzięki niemu powstało także Towarzystwo Zaliczkowe w Krośnie – odpowiednik dzisiejszej kasy spółdzielczej - w którym prowadził interesy i działalność charytatywną. Każdy z turystów odwiedzających Krosno może ujrzeć gmach, który istnieje do dnia dzisiejszego i przywołuje na myśl historyczne wspomnienia. Oprócz niewątpliwego sukcesu związanego z wybudowaniem kopalni ropy naftowej, Ignacy Łukasiewicz jest także uznawany za konstruktora prototypu lampy naftowej. Nic więc dziwnego, że turyści i mieszkańcy mogą dziś podziwiać jego pomnik zlokalizowany w samym centrum miasta, który powstał jako dowód uznania dla jego zasług.

Z Krosna pochodzi także nauczyciel i wynalazca zwany „polskim Edisonem” lub „Leonardem da Vinci Galicji” - Jan Szczepanik. Pomimo tego, że w dziedzinie techniki był samoukiem, Jan Szczepanik jest autorem ponad 50 wynalazków i kilkuset pomysłów technicznych z dziedziny fotografii, tkactwa i telewizji. Jego pierwsze wynalazki przeznaczone były dla przemysłu włókienniczego. W 1896 roku wynalazł system barwnego tkactwa - elektryczną metodę fotograficznego kopiowania wzorów podczas produkcji tkanin. System został doceniony nawet przez austriacki oraz niemiecki przemysł włókienniczy, który wykorzystywał metodę do kopiowania wzorów. Do jego najbardziej znanych wynalazków należy jednak projekt kamizelki kuloodpornej z 1901 roku, który przyniósł Szczepanikowi sławę. Kamizelka ochroniła króla hiszpańskiego Alfonsa XIII przed śmiercią w zamachu. „Polski Edison” jest również wynalazcą filmu dźwiękowego, telewizji elektrycznej i silnika elektryczno-chemicznego. Był także konstruktorem telegrafu bez druku oraz projektu samolotów z ruchomymi skrzydłami. Nic więc dziwnego, że Krosno do dnia dzisiejszego pamięta jego zasługi, a sam Szczepanik stał się patronem jednej z krośnieńskich ulic. Wszyscy turyści, którzy chcą się cofnąć do czasów sławnego krośnianina mogą obejrzeć jego dom z 1826 roku, usytuowany nieopodal Rynku.

Krosno posiada również bogatą przeszłość artystyczną. W muzeum podkarpackim można obecnie podziwiać wystawę „Galeria twórców krośnieńskich XIX i XX wieku”, na której prezentowane są dzieła malarskie wybitnych twórców związanych z regionem. Jednym z nich jest akwarelista zwany „krośnieńskim Canaletto”, Stanisław Bergman. Był on studentem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Akademii Monachijskiej, a swoje umiejętności doskonalił pod okiem samego Jana Matejki. Do dnia dzisiejszego w Krośnie turyści zainteresowani postacią Stanisława Bergmana mogą odwiedzić jego dom, w którym mieszkał i tworzył prawdziwe działa sztuki.

Z bardziej współczesnych znanych Krośnian wymienić można m.in. Lorę Szafran, uznawaną za jedną z najwybitniejszych wokalistek jazzowych dzisiejszych czasów, aktora Roberta Rozmusa znanego z seriali: „Na dobre i na złe”, „Niania” oraz „Magda M” czy piosenkarkę Annę Mikoś-Kamalską, będącą w latach 2002-2004 solistką zespołu Brathanki.
Niewiele osób wie, że jeden z czołowych reżyserów współczesnego kina, Wojciech Smarzowski, również związany jest z okolicami Krosna, a konkretnie z miejscowością Jedlicze, w której się urodził. Jego filmy: „Roża”, „Dom Zły”, „Drogówka” czy „Wołyń” zyskały uznanie zarówno szerokiej publiczności, jak i krytyków. Jest on laureatem trzech Orłów. Został również odznaczony srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Mówiąc o Krośnie, nie można zapomnieć również o jego długiej tradycji hutnictwa szkła. Wśród wielu znanych artystów na uwagę zasługuje Stanisław Borowski, który należy do światowej czołówki osób tworzących w szkle. W latach 60-tych pracował w hucie szkła w Krośnie. Obecnie jego niepowtarzalne prace trafiają do największych muzeów i galerii na świecie oraz zbiorów prywatnych polityków, artystów i ludzi biznesu.

Krosno w swojej wieloletniej historii było świadkiem narodzin wielu znakomitych postaci, które przyczyniły się do rozwoju miasta. Dzięki ich twórczości i działalności „mały Kraków” jest obecnie jednym z najważniejszych w regionie ośrodków rozwoju polskiego przemysłu, kultury i sztuki. 

Zapraszamy, Podkarpacie noclegi