Kościół pw. św. Bartłomieja w Żurawiu

Kościół pw. św. Bartłomieja w Żurawiu

Kościół pw. św. Bartłomieja w Żurawiu w miejscowości Żuraw
Google Ads 300x250

Opis

Kościół pw. św. Bartłomieja w Żurawiu
Kościół parafialny p.w. św. Bartłomieja. Parafia istniała już w latach 1411-33. Obecny kościół wzniesiono w 1440 r, wzmiankowany ok. 1470 r. jako murowany z kamienia. W roku 1560 znalazł się w rękach socynianów, w początku XVII w. z powrotem katolicki. Wielokrotnie niszczony przez pożary i gruntownie przebudowywany. Wnętrze odnowione ok. 1769. W latach 1885-86 świątynia została powiękoszona przez wydłużenie nawy i dobudowę wieży od zachodu. W czasie działań wojennych 1914-15 zniszczono dach i hełm wieży, które wkrótce odbudowano.
W latach 1952-55 dobudowano kaplice po bokach nawy. Bez wyraźnych cech stylowych. Kościół jest orientowany, murowany i potynkowany. Jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Przy prezbiterium od południa znajduje się prostokątna zakrystia, nad nią empora, dostępna kręconymi drewnianymi schodami, otwarta do kościoła wysoką, półkoliście zamkniętą arkadą.
Nawa szersza od prezbiterium, z dwiema kaplicami po bokach, o rzutach zbliżonych do kwadratu i z dwukondygnacjową wieżą od zachodu. W prezbiterium sklepienie kolebkowe, wydzielone niepełnym belkowaniem przechodzącymi na ściany nawy, nakrytej pozornym sklepieniem o łuku segmentowym. Tęcza o łuku półkolistym podwyższonym, z krucyfiksem barokowym. Na zewnątrz elewacje podzielone lizenami, w zwieńczeniu ścian profilowany gzyms. Okna zamknięte odcinkowo. Dachy dwuspadowe, kaplic trójspadowe, pobite blachą, hełm wieży z podwójnym przezroczem.
Ołtarze:
- główny manierystyczny ok. 1620-30, gruntownie przerobiony w XIX w. (m.in. dodanie cokołu, arkady nad obrazem i zwieńczenia stanowiącego pierwotnie część cokołową tegoż lub innego ołtarza), ujęty w pary kolumn, z posągami trzech nieokreślonych świętych biskupów i papieża oraz aniołów, dekoracja przyozdobiona ornamentem okuciowym i roślinnym; gloria z Duchem Św. w postaci gołębicy w zwieńczeniu i obraz św. Bartłomieja nowsze; tabernakulum i tron eucharystyczny neobarokowe, zapewne z końca w. XIX, metalowe;
- boczne o cechach barokowych i neogotyckich, w. XIX, w nich posążki czterech ewangelistów, późnobarkowe, zapewne przed 1769;
- w kaplicy południowej ołtarz barokowy, zapewne 3 tercja w. XVII, przerobiony, o bogatej dekoracji ornamentem chrząstkowo-małżowinowym, przeniesiony z kaplicy cmentarnej Św. Barbary. Ambona neobarokowa, zapewne po 1886. Ławki o cechach pseudoklasycystycznych, koniec w. XIX. Chrzcielnica przyścienna z czarnego marmuru, barokowa w. XVIII.
KAPLICA CMENTARNA p.w. św. Barbary istniała w XVI wieku. Obecna z 1702. Orientowana, murowana z cegły i kamienia łamanego, potynkowana. Jenonawowa, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Nawa na rzucie prostokąta, szersza od prezbiterium, z prostokątną zakrystią od południa. Prezbiterium nakryte sześciodzielną kopułą, w nawie pozorne sklepienie o łuku segmentowym. Ponad tęczą krucifiks z w. XVII. Elewacja zachodnia z wysokim trójkątnym przyczókiem; wejście zamknięte trójbocznie w przyczółku okrągłe okienko. W zwieńczeniu ścian drewniany, profilowany gzyms. W ścianach bocznych okna w drewnianych obramieniach, zamknięte łukami segmentowymi. W wejściu od zachodu dwuskrzydłowe drzwi klepkowe. W prezbiterium znajduje się epitafium marmurowe Józefa Leskiego, szambelana królewskiego (zm 1831 r).